woensdag 21 april 2010

Whitney Harris : De laatste aanklager van Nürnberg

Toen de processen van Nürnberg begonnen, waar de overlevende Nazi's berecht werden, waren de aanklagers op zijn zachtst gezegd nogal onvoorbereid op hun taak. De laatste overlevende Amerikaanse aanklager van de processen, Whitney Harris, is nu van ons heengegaan. Harris had het dubieuze voorrecht om Rudolf Höss te mogen uithoren. Höss was de voormalige kampcommandant van Auschwitz, tot nader order nog steeds het grootste menselijke slachthuis ter wereld.
En wat Harris allemaal te horen kreeg, dat had hij nooit verwacht. De aanklagers wisten wel dat er serieus wat fout was gegaan in de kampen, maar voor de totale omvang waren ze compleet onvoorbereid. "Mr. Höss told me, as unemotionally as if he were talking at the breakfast table, that 2.5 million people were killed at Auschwitz." Höss werd ondervraagd in het kader van de aanklacht tegen Ernst Kaltenbrunner, het voormalige hoofd van de veiligheidsdiensten van het Derde Rijk, waar onder meer de Gestapo en de veiligheidsdiensten van de SD onder vielen.

Harris gaf later toe dat toen hij voor de eerste keer het dodencijfer van Auschwitz hoorde, hij het eigenlijk klasseerde als een statistiek. "It did not unnerve me, it affected like a statistic. Of, however, he had described the death of a single child, I would have been shocked."
Naast Höss kreeg Harris ook Otto Ohlendorf voor zijn neus. Ohlendorf was de leider van Einsatzgruppe D, een SS-moordcommando dat vooral in de Krim en Zuid-Oekraïne actief was geweest. Hij gaf op een bepaald moment toe dat hij verantwoordelijk was voor ongeveer 90.000 doden - mannen, vrouwen én kinderen - in 1941 alleen.

Dankzij al die ondervragingen kon Kaltenbrunner ter dood veroordeeld worden. Hij was ook de enige van de aangeklaagden die niet in beroep ging tegen zijn vonnis. Volgens Harris wist hij maar al te goed dat dat toch geen nut had.

Maar het stopte niet bij de ondervragingen. Harris was de persoonlijke afgevaardigde van de hoofdaanklager, Robert Jackson, bij de executies van de veroordeelde Nazi's. Hij zag ze allemaal één voor één naar beneden vallen van het schavot met een touw aan hun nek. Later werden alle lijken naar Dachau gevoerd, waar ze in de ovens gecremeerd werden, diezelfde waarin nog maar net daarvoor alle kampdoden ingesmeten werden.
Tot aan zijn dood zou hij blijven pleiten voor een internationaal gerechtshof, om er voor te zorgen dat alles wat hij gehoord had, nooit meer kon gebeuren. Al snel werd hij gedesillusioneerd door de Amerikaanse houding: zijn landgenoten weigerden zo'n gerechtshof te erkennen.
De laatste aanklager van Nürnberg werd uiteindelijk 97.

Geen opmerkingen: