donderdag 12 februari 2009

Alison Des Forges : Het Geweten van de Grote Meren

Alison Des Forges (née Liebhafsky) heeft ons verlaten. De Amerikaanse historica en mensenrechtenactiviste maakte haar naam met studies rond de Rwandese genocide, de volkerenmoord die in een luttele 100 dagen in april-juli 1994 tussen de 500.000 en 1 miljoen slachtoffers maakte, voornamelijk Tutsi's en gematigde Hutu's. Al van in het begin van de jaren '90 waarschuwde ze voor het sluimerende geweld, en dat zo onpartijdig mogelijk (wat quasi onmogelijk leek en nu nog lijkt in het socio-politieke kluwen van het gebied van de Grote Meren). Wie de overtredingen ook beging, ze nagelde hem aan de schandpaal, ongeacht diens rang of stand. De eerste die eraan moest geloven was de Hutu-president Habyarimana. De wereld bleef doof, met het Rwandese bloedbad tot gevolg. Nadat de Afrikaanse Holocaust geluwd was, trok ze zich volledig terug uit de academische wereld en werd full-time mensenrechtenactiviste. In 1999 publiceerde ze Leave None To Tell The Story: Genocide in Rwanda, wat al gauw hét standaardwerk werd voor de genocide. Ze verscheen elf keer als getuige voor het Internationaal Straftribunaal voor Rwanda en getuigde daarnaast nog eens voor het Franse parlement, het Amerikaanse Congres, de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid en de Verenigde Naties. Ook in België werd haar stem gehoord, in de Belgische Senaat. Later richtte ze haar pijlen op de gacaca's, de volksrechtbanken die de volkerenmoord in Rwanda berechten, maar die volgens haar hun doel volledig voorbijstreefden en ontaardden in persoonlijke afrekeningen. Ze won geen vrienden met haar vlijmscherpe observaties, integendeel zelfs. Ze moest oppassen waar ze kwam - in Centraal-Afrika was de kans groot dat één van de door haar bekritiseerde leiders haar een kopje kleiner maakte. Een 'ongeluk' zat nu eenmaal in een klein hoekje, zeker in die hektische contreien. Des Forges, die voor het grote publiek eerder een nobele onbekende was, sneuvelde uteindelijk niet in Afrika. Ze zat mee op de fatale vlucht Colgan Air Flight 3407, die op 12 februari neerstortte in Buffalo. Er waren geen overlevenden. Het Geweten van de Grote Meren werd 66.

Geen opmerkingen: